Ta część poradnika przeznaczona jest dla początkujących fotoamatorów, którzy kupując lustrzankę cyfrową stanęli przed kolejnym dylematem: jaki wybrać obiektyw?

Na początek rzecz podstawowa, ale wymagająca przypomnienia, czyli tzw. mocowanie (bagnet) obiektywu.

Każdy z producentów korpusów (np. Canon, Nikon, Pentax itd.) ma swój system mocowania obiektywów. Oznacza to, że obiektyw od Canona nie będzie pasował do Nikona i odwrotnie. Istnieją również tzw. producenci niezależni (Sigma, Tamron, Tokina itd.) którzy produkują obiektywy z różnymi mocowaniami, czyli pasujące do Canona, Nikona itd. Wybierając obiektyw trzeba przede wszystkim upewnić się, że jego mocowanie jest zgodne z naszym korpusem.

W dalszej części tego poradnika będziemy posługiwać się różnymi symbolami, przypomnijmy więc dla porządku ich znaczenie. Na każdym obiektywie znajdziemy szereg różnych oznaczeń z których najważniejsze mają najczęściej następującą postać:

• 18-200 f/3,5-6,3
• 18-200mm f/3,5-6,3
• 18-200 /3,5-6,3
• 18-200mm /3,5-6,3

OGNISKOWA

Pierwsze dwie liczby (w przykładzie 18-200, lub 18-200 mm) to zakres ogniskowej obiektywu wyrażonej w mm.

Nie wdając się w zbędną teorię wystarczy zapamiętać że im większa jest długość ogniskowej, tym obiektyw ma większe właściwości powiększające, czyli można nim fotografować sceny z większej odległości. Często nosi on nazwę teleobiektywu. Trzeba przy tym pamiętać, że obiektywem takim nie można wykonać zdjęcia np. szerokiej panoramy, ponieważ jego kąt widzenia jest bardzo mały. Do tego celu służą obiektywy szerokokątne, których ogniskowe są krótkie. Stosuje się je do zdjęć w małych pomieszczeniach, architektury, panoramy itd.

Można przyjąć następujące przedziały graniczne ogniskowej obiektywów dla amatorskich lustrzanek cyfrowych o wymiarach matrycy ok. 22x15 mm:

• do 18 mm - szeroki kąt
• ponad 18 do 75 mm – standard
• ponad 75 do 150 mm - krótkie tele
• ponad 150 do 300 mm – tele
• powyżej 300 mm – super tele

Przedstawiony podział jest oczywiście bardzo umowny i często w praktyce obiektyw mieści się w kilku kategoriach: np. 18-200 zdefiniujemy jako obiektyw szerokokątny na tzw. krótkim (szerokim) końcu 18 mm i teleobiektyw na końcu długim (wąskim) 200 mm.


Typowe zastosowania obiektywów zmiennoogniskowych są następujące:

• 10-20 mm - super szeroki kąt, przez amatorów używany stosunkowo rzadko, głównie ze względu na cenę i małą uniwersalność
• 18-50 mm - typowy obiektyw podstawowy, najczęściej używany w praktyce, zastosowanie do małych wnętrz, panoramy i architektury. Bardzo popularny, występuje także jako tzw. obiektyw kitowy, czyli w wersji bardzo taniej dodawanej przez producenta do korpusu za małą dopłatą „na dobry początek”. Podobną funkcję pełnią także obiektywy 18-70, 18-105 itp.
• 50-250; 70-200; 70-300 – obiektywy tele do zdjęć z dużej odległości. Stosowane do imprez sportowych, plenerowych, zdjęć przyrodniczych, czasami architektury.
• 18-200; 18-250; 28-300 – uniwersalny obiektyw o szerokim zakresie łączący cechy kilku obiektywów wymienionych wyżej.

Można przyjąć, że typowy, najczęściej używany zakres ogniskowej zawiera się w granicach 18-300 mm. Dobierając obiektywy do tzw. zastosowań ogólnych będziemy starać się ten zakres pokryć przy pomocy jednego (np. 18-270 mm), lub kilku obiektywów (np. 18-55 + 70-300 mm).

Nizależnie od tego, szanujący się fotoamator będzie miał jeszcze w swojej kolekcji przynajmniej dwa obiektywy stałoogniskowe: jasny obiektyw portretowy np. 50 f/1,8 lub 85 f/1,8, oraz obiektyw makro 1:1 np. 100 f/2,8 makro.


Poniżej przedstawiam kilka zdjęć wykonanych z tego samego miejsca przy różnych długościach ogniskowej:




PRZESŁONA

Druga część oznaczenia to tzw. światło obiektywu, lub inaczej wielkość otworu przesłony. Określa ona największą możliwą do uzyskania wielkość otworu w obiektywie, przez który wpada światło. Upraszczając sprawę wystarczy zapamiętać, że mała liczba przesłony oznacza duży otwór (tzw. obiektywy jasne), zaś duża liczba przesłony – mały otwór (obiektywy ciemne). Intuicja podpowiada nam, że lepsze są obiektywy z dużym otworem przesłony, czyli jasne, ponieważ lepiej naświetlają matrycę, co z kolei pozwala skrócić czas ekspozycji (mniejsze ryzyko zdjęcia poruszonego), lub zmniejszyć czułość matrycy (mniejsze szumy, lepsze odwzorowanie szczegółów i kolorów). Niestety obiektywy takie są znacznie droższe, ze względu na dużą trudność ich wykonania.


Dla naszych rozważań można przyjąć następujący podział

• f/2,8 i mniej – obiektywy bardzo jasne
• f/3,5-5,6 – obiektywy standardowe
• ponad f/5,6 – obiektywy ciemne

Klasyfikacja taka nie oznacza automatycznie, że obiektyw o maksymalnej przesłonie f/5,6 musi być gorszy od tego z przesłoną f/2,8. Jest to tylko informacja dla fotografa, że zastosowania takich obiektywów będą nieco inne. W warunkach dobrego oświetlenia używamy najczęściej przesłony od f/5,6 do f/11. Do takich zdjęć nasz przykładowy obiektyw 18-200 f/3,5-6,3 będzie oczywiście jak najlepszy. Jeżeli mamy natomiast zrobić zdjęcia w trudnych warunkach oświetleniowych, lepszy będzie obiektyw jaśniejszy, czyli np. f/2,8.


PRZYKŁADY


Uzbrojeni w podstawy teoretyczne spróbujmy teraz rozszyfrować kilka przykładowych oznaczeń obiektywów:


Canon 17-40 f/4 L IS oznacza:

- producent Canon

- mocowanie (bagnet) do Canona

- ogniskowa 17-40 mm czyli od szerokiego kąta 17 mm do standardu 40 mm

- maksymalny otwór przesłony f/4 w całym zakresie ogniskowej, czyli od 17 do 40 mm

- zastosowanie: obiektyw podstawowy (panorama, pomieszczenia, architektura), średniej jasności

- pozostałe oznaczenia L IS są w naszym przykładzie drugorzędne


TAMRON 17-50 f/2.8 SP AF XR Di II LD ASL IF mocowanie Nikon oznacza:

- producent Tamron

- mocowanie Nikon

- ogniskowa 17-50 mm czyli od 17 do 50 mm

- przesłona (maksymalne światło) f/2,8 dla całego zakresu, czyli obiektyw bardzo jasny

- zastosowanie jak w przykładzie poprzednim, szczególnie przydatny przy słabym oświetleniu

- pozostałe oznaczenia są drugorzędne



Sigma 70-300 f/4-5,6 APO DG Canon oznacza:

- producent Sigma

- mocowanie do Canona

- ogniskowa 70-300 mm, czyli od standardu do tele

- przesłona f/4-5,6 czyli maksymalny otwór od f/4 dla ogniskowej 70 mm do f/5,6 dla ogniskowej 300 mm

- zastosowanie: teleobiektyw do zdjęć sportowych, plenerowych, przyrody itd. ze średniej i dużej odległości



Nikon 50 f/1,4 AF D oznacza:

- producent i mocowanie Nikon

- ogniskowa 50 mm (obiektyw stałoogniskowy)

- przesłona (światło) f/1,4 czyli wybitnie jasny

- zastosowanie: typowy obiektyw portretowy o znakomitej jakości optycznej, małej głębi ostrości przy f/1,4, możliwy do stosowania w bardzo trudnych warunkach oświetleniowych.


Na koniec tej części jeszcze kilka dodatkowych informacji przydatnych przy wyborze obiektywu.


- Najlepszą jakość optyczną mają obiektywy stałoogniskowe, lub z bardzo małym zoomem. Wybierając obiektyw bardziej uniwersalny, np. 18-200 mm musimy liczyć się z nieco gorszymi parametrami, szczególnie na brzegach kadru i przy maksymalnie otwartej przesłonie. Jest to typowy kompromis – uzyskujemy większą uniwersalność, kosztem częściowego pogorszenia jakości.

- Niektóre obiektywy mają w swej nazwie oznaczenie macro – jest to zdolność obiektywu do fotografowania z małej odległości w celu uzyskania dużego powiększenia drobnych elementów. Największe powiększenie uzyskują obiektywy o oznaczeniu macro 1:1.

- Napęd ultradźwiękowy (USM, HSM) oznacza nową generację silników sterujących autofocusem (ustawianiem ostrości) obiektywu. Charakteryzuje się on dużą prędkością i najczęściej większą celnością systemy AF.

- Stabilizacja optyczna (IS, OS, VR) to system ruchomych soczewek w obiektywie przeciwdziałających drżeniu aparatu i zmniejszających ryzyko zdjęcia poruszonego. Szczególnie przydatne przy zdjęciach z długimi czasami ekspozycji oraz przy obiektywach tele. Jeżeli Twój korpus wyposażony jest w stabilizację matrycy, wybierasz oczywiście zwykłe obiektywy bez systemu IS, OS i VR.


Tyle teorii, możemy teraz przejść do części praktycznej. Poniżej przedstawiłem kilka przykładowych propozycji na skompletowania zestawu obiektywów. Przy wyborze kierowałem się najwyższą możliwą do uzyskania jakością optyczną i mechaniczną w umiarkowanym przedziale cenowym. Jeżeli chcesz mieć jeden uniwersalny obiektyw pokrywający cały typowy zakres ogniskowej wybierz coś z grupy C. Jeżeli pragniesz uzyskać lepszą jakość i nie masz problemu z noszeniem kilku szkieł skompletuj coś z grupy A+B. Grupy D, E i F przewidziane są do zastosowań specjalnych.


Grupa A obiektywów podstawowych przeznaczonych do współpracy z grupą teleobiektywów B:

- obiektyw kitowy kupiony w zestawie z korpusem, najczęściej 18-50 mm
- Tamron 17-50 f/2,8 wszystkie mocowania
- Nikon 18-70 f/3,5-4,5
- Nikon 16-85 f/3,5-5,6
- Nikon 18-135 f/3,5-5,6
- Olympus 14-54 f/2,8-3,5
- Sigma 17-70 f/2,8-4,5 wszystkie mocowania
- Tamron 17-35 f/2,8-4 wszystkie mocowania
- Sigma 18-125 f/3,5-5,6 wszystkie mocowania
- Tamron 28-75 f/2,8 wszystkie mocowania


Grupa B teleobiektywów przeznaczonych do współpracy z obiektywami podstawowymi A:

- Nikon 55-200 f/4-5,6
- Nikon 70-300 f/4,5-5,6 VR
- Olympus 40-150 f/4-5,6
- Sigma 50-150 f/2,8 wszystkie mocowania
- Sigma 70-300 f/4-5,6 APO wszystkie mocowania
- Tamron 55-200 f/4,5-5,6 wszystkie mocowania
- Tamron 70-300 f/4-5,6 wszystkie mocowania
- Sigma 70-200 f/2,8 wszystkie mocowania

Grupa C obiektywów uniwersalnych o maksymalnym zoomie, łączący cechy obiektywów A i B:

- Tamron 18-250 f/3,5-6,3 wszystkie mocowania
- Tamron 18-200 f/3,5-6,3 wszystkie mocowania
- Nikon 18-200 f/3,5-5,6 VR
- Sigma 18-200 f/3,5-6,3 wszystkie mocowania
- Sigma 18-200 f/3,5-6,3 OS wszystkie mocowania
- Tamron 28-300 f/3,5-6,3 wszystkie mocowania
- Tamron 28-300 f/3,5-6,3 VC mocowanie Canon
- Sigma 28-300 f/3,5-6,3 wszystkie mocowania
- Olympus 18-180 f/3,5-5,6

Grupa D obiektywów super szerokokątnych:

- Nikon 12-24 f/4
- Sigma 10-20 f/4-5,6 wszystkie mocowania
- Sigma 12-24 f/4,5-5,6 wszystkie mocowania
- Tamron 11-18 f/4,5-5,6 wszystkie mocowania

Grupa E obiektywów super tele:

- Sigma 135-400 f/4,5-5,6 wszystkie mocowania
- Tamron 200-500 f/5-6,3 wszystkie mocowania
- Sigma 170-500 f/5-6,3 wszystkie mocowania

Grupa F jasnych obiektywów stałoogniskowych – portret, macro, wnętrza:

- Nikon 105 f/2,8 VR macro
- Nikon 50 f/1,4
- Nikon 50 f/1,8
- Nikon 60 f/2,8 macro
- Nikon 85 f/1,8
- Olympus 35 f/3,5 macro
- Sigma 105 f/2,8 macro wszystkie mocowania
- Sigma 150 f/2,8 macro wszystkie mocowania
- Sigma 180 f/3,5 macro wszystkie mocowania
- Sigma 20 f/1,8 wszystkie mocowania
- Sigma 30 f/1,4 wszystkie mocowania
- Sigma 50 f/2,8 macro wszystkie mocowania
- Sigma 70 f/2,8 macro wszystkie mocowania
- Tamron 180 f/3,5 macro wszystkie mocowania
- Tamron 90 f/2,8 macro wszystkie mocowania


W przypadku pytań, lub wątpliwości skontaktuj się z nami mailowo biuro@accord-foto.pl , lub telefonicznie (0-17) 779 87 68; 0-790 526 352. Chętnie odpowiemy na wszystkie pytania.


Wiesław Kasprzyk

 

Porady udostępnia sklep Accord Foto